ربات توان بخشی
وظیفه ی اصلی ربات توان بخشی به‌عنوان همراه برای مداخله‌های درمانگر تعریف می شود و به‌هیچ‌عنوان نمی‌توانند جایگزین درمانگر باشند. ربات توان بخشی با استفاده مناسب از ساختار و مزایای انطباقی در دستگاه‌های حرکتی و حسی به بازیابی کارکردها کمک می‌کنند. همچنین داده‌های مفیدی را درباره عملکرد حرکتی و حسی و نحوه پیشرفت آن‌ها را ارائه می‌دهند. کار اجرا، طراحی و روش‌های مداخله به‌وسیله آن‌ها از اطلاعات و داده‌های رفتاری درباره میزان سازگاری عملکردهای حسی- حرکتی و یادگیری مهارت‌های حرکتی و بسترهای عصبی تشکیل می‌شود.
چه افرادی نیاز به ربات توانبخشی دارند و این درمان‌ها چه کمکی به آن‌ها می‌کند؟
تعداد زیادی از مردم در سرتاسر جهان دچار ناتوانی و شرایط مزن هستند. این شرایط می‌تواند توانایی‌های جسمی آن‌ها را کاهش داده باشد. سه دسته از افراد خاص در دنیا وجود دارند که به علت شرایط خود به انواع مختلف این دستگاهها یعنی ربات توان بخشی احتیاج دارند:
- افرادی که از روز اول تولد خود دچار نوعی ناتوانی مادرزادی هستند.
- افرادی که به خاطر تصادف، حادثه، آسیب و غیره توانایی جسمی آن‌ها کاهش یا ازدست‌رفته است.
- افرادی که به علت کهولت سن و پیری طبیعی قوای بدنی خود را ازدست‌داده‌اند.
درمان‌هایی که از تکنولوژی‌های کمکی مانند رباتیک و اسکلت بیرونی استفاده می‌کنند می‌توانند به این افراد درراه افزایش سلامتی و محافظت از آن، افزایش مستقل بودن و افزایش کیفیت زندگی روزمره کمک‌کننده باشند.
سیستم‌های توان بخشی رباتیک و انواع بیماری‌ها
مداخله‌های جدیدی در حیطه توانبخشی بیماران نورولوژیک و عصبی انجام می‌شود، این بیماران ممکن است در اندام‌های فوقانی یا تحتانی خود دچار مشکلاتی باشند. ازجمله مشکلات رایج در میان این افراد می‌توان به ناتوانی درراه رفتن، فلجی، درد عضلات، مشکلات عصبی، احساس ضعف و خستگی غیرطبیعی و غیره اشاره کرد. همچنین ازجمله بیماری‌هایی که می‌توانند تحت درمان سیستم‌های توانبخشی به‌وسیله ربات توان بخشی بهبودیافته و باعث افزایش کیفیت زندگی بیمار شوند عبارت‌اند از:
- انواع بیماری‌های سکته و آسیب مغزی
- بیماری ام‌اس
- بیماری پارکینسون
- بیماری‌ها و یا آسیب‌های نخاعی
- بیماری و عارضه‌های شناختی
کاربردهای ربات توانبخشی
ربات توانبخشی برای اندام‌های فوقانی مانند دست و بالاتنه می‌توانند به مفصل‌های فرد کمک کرده تا فرد بتواند دست خود را از شانه، آرنج، مچ و انگشت تکان دهند. این حرکت‌ها می‌توانند در کارهای روزمره زندگی فرد مانند جابجایی اجسام، رانندگی کردن، آشپزی کردن و در موارد مخصوصی در ورزش و پرتاپ کردن اجسام نیز به کار گرفته شوند.
ربات توان بخشی مربوط به اندام‌های تحتانی نیز خود دارای انواع مختلفی هستند. ربات‌های توان بخشی ثابتی موجود هستند که به‌صورت خوابیده به‌پای بیمار وصل می‌شود و وزن بیمار را کنترل می‌کند این ربات‌ها بسیار ساده هستند، اما ربات‌های حرکتی پیشرفته‌ای نیز وجود دارد که در دو نوع مختلف عصا دار و بدون عصا موجود هستند. ربات‌های بدون عصا به خاطر ساختن هماهنگی عصبی میان دو پای بیمار برای راه رفتن و قابلیت عوض کردن زاویه استخوان لگن برای آسان کردن پیاده‌روی به درد بیماران می‌خورند و جزو پیشرفته‌ترین و پرهزینه‌ترین ربات‌های توانبخشی پایین‌تنه در دنیا هستند.
نتیجه‌گیری
ربات توان بخشی برای افرادی که به علت‌های مختلف دچار مشکلات حرکتی هستند، امکان انجام دادن تمرین‌های مختلف توانبخشی را باهدف درست کردن نحوه راه رفتن بیمار فراهم می‌کنند.
منبع:
Robotic Technologies and Rehabilitation: New Tools for Stroke Patients’ Therapy (hindawi.com)